Menu

Rezevwa Zouti Kreyol

About Rezevwa Zouti Kreyol

Posts by Rezevwa Zouti Kreyol:

travelling

13th Annual Haitian Film Series

,

Mwen kontan kenbe ou enfòme sou 13th Annual Haitian Film Series la! Men kèk plis detay sou aktivite yo:

Dat ak lè:
– 6, 8 novanm a 7:00 pm EST
– 6 ak 13 desanm a 7:00 pm EST

Kote:
– Ouvri fichye a pou kapab wè tit fim yo
– Klike sou lyen sa a pou enskri epi vin patisipe nan seri a

Lè w enskri, ou pral gen chans:
– Gade fim ayisyen yo
– Pataje eksperyans ou ak lòt moun
– Brase lide sou istwa, kilti ak tèm yo prezante nan fim yo

Mwen espere ke fanmi ou ak ou menm ap gen chans patisipe nan aktivite enteresan sa yo. N ap tann pou n wè w!

Kenbe la!
Jacques
Al Patisipe
13th Annual Haitian Film Series
Selebrasyon Jounen Kreyòl

Selebrasyon Jounen Entènasyonal Lang Kreyòl 2024 Washington DC

, , , , ,

Selebrasyon Jounen Kreyòl
International creole day celebration

Selebrasyon Jounen Entènasyonal Kreyòl Nan Washington DC ak Maryland

Komite Avansman Lang Kreyòl (KOMALAK), ap envite tout moun nan yon bèl selebrasyon Jounen Entènasyonal Lang Kreyòl. Evènman sa a ap fèt samdi 2 novanm 2024 apati 5è nan aswè.

Aktivite yo pral gen ladan yo:

  • Dikte an kreyòl
  • Mizik
  • Pwezi
  • Aktivite pou timoun
  • Prezantasyon
  • Ak plis aktivite ankò

Selebrasyon an ap fèt nan Executive Office Building (EOB) Auditorium ki nan adrès sa a: 101 Monroe Street, 2yèm etaj Rockville, Maryland 20850

Gen pakin ki disponib nan garaj ki nan kwen Monroe Street, East Jefferson Street ak Fleet Street.

Selebrasyon sa a montre enpòtans kreyòl kòm yon zouti kominikasyon ak rezistans, jan yo montre sa nan tèt afich la. Li rasanble kominote kreyolofòn nan zòn Washington DC ak tout moun ki renmen lang kreyòl.

Christian Beaulieu

Kontribisyon Christian Beaulieu Nan Mouvman Edikasyon an Ayiti

, , , , , , , , , , ,

Yon Moun Ki Te Enpòtan Anpil Nan Mouvman Edikasyon an Ayiti

Christian Beaulieu te yon moun ki te enpòtan anpil nan istwa peyi Ayiti. Menmsi anpil moun pa konnen anpil bagay sou li, li te travay di pou amelyore edikasyon. Li te travay tou pou chanjman politik nan peyi Ayiti nan premye mwatye ane mil nèfsan yo.

Yo pa konnen anpil bagay sou lavi pèsonèl Beaulieu. Men li te yon bon zanmi ak Jak Roumen. Yon ekrivèn ak yon lidè politik ki te enpòtan anpil nan peyi Ayiti. Ansanm, yo te kòmanse premye Pati Kominis Ayisyen an epi yo te ekri pou plizyè jounal ak magazin. Sa a te ede pou fè lide yo gaye atravè Ayiti.

Edikasyon

Edikasyon te yon bagay ki te trè enpòtan pou Beaulieu. Aprè li te etidye anseyman nan yon inivèsite nan Etazini, li te retounen an Ayiti ak plan pou fè edikasyon an pi bon. li te vle tou ede plis moun aprann li ak ekri an kreyòl, ki se lang pifò Ayisyen pale lakay yo. Li te kreye yon nouvo fason pou ekri mo kreyòl yo ki te fè li pi fasil pou moun aprann.

Beaulieu te enplike tou nan politik. Li te travay avèk Jak Roumen pou jwenn èd nan men Pati Kominis la pou kòmanse premye pati politik kominis Ayisyen an. Li te goumen tou kont prezidan an nan tan sa a, Vincent. Epi li te eseye anpeche l tounen eli nan eleksyon 1940. Beaulieu te vle fè Ayiti yon sosyete ki pi jis ak pi ekitab.

Youn nan pi gwo kontribisyon Beaulieu se konpreyansyon li te genyen sou fason sosyete Ayisyen an te divize an diferan gwoup selon richès, koulè po ak istwa fanmi. Li te panse Ayiti ta dwe kite vye sistèm sa a dèyè. Epi li ta renmen li vin yon sosyete kote opòtinite moun yo te depann plis sou klas ekonomik yo olye sou istwa fanmi yo.

Menmsi Beaulieu te viv lontan de sa, lide li yo sou edikasyon, lang ak egalite sosyal toujou enpòtan nan peyi Ayiti jodi a. Li te enspire anpil aktivis, pwofesè ak pansè ki te vini aprè li pou yo kontinye ap goumen pou yon pi bon Ayiti.

Atik Orijinal (angle)
Christian Beaulieu
Florida elementary creole

Premye pwogram nan lang kreyòl ayisyen nan Eta Florid

, , , ,

BOYNTON BEACH, Fla. — Se premye nan kalite li nan Florid epi sèlman dezyèm nan peyi a.
Nan sal klas Michele, se kreyòl sèlman.
GADE: Pwofesè Patricia Michele enstwi elèv yo an kreyòl Pwofesè Rolling Green Lekòl Elemantè Patricia Michele anseye elèv yo an kreyòl Nouvo pwogram de lang sa a se yon non pou kominote ayisyen solid nan zòn nan, bay elèv yo opòtinite pou yo aprann nan lang yo tande lakay yo.

“Kominote a te vle yon bagay konsa, se yon bagay nou trè fyè de li,” dapre direktè lekòl la Allyson Manning.
Nou gen etidyan ki pi alèz an kreyòl.
Yon jou, mwen pral wè timoun mwen te anseye yo yon jou nan jadendanfan, epi yo pwal amelyore nan lekòl segondè.

Plis sou nouvèl sila…

Diksyone Martinik

Kreyòl Matinik kounye a gen yon diksyonè anrichi

, , , , , ,

Gen lontan yo t ap tann li, nouvo « Diksyonè nan Matinik-Fransè Kreyòl » ke Raphaël Confiant pwodui.
Kisa yon diksyonè ye?
Li admèt ke travay sa a se fwi nan tan li ye, kidonk, ting ak kilti pèsonèl li.
Li eksplike sa nan avanfaz premye edisyon diksyonè a: “Pou lemoman, diksyonè nou an ki gen yon objektif esansyèlman pratik, vle vin youn nan wòch yo nan yon bilding ke nou dwe swete li pi enpozan ak pi solid ke posib.
=>>Diksyonè Matinik-Fransè Kreyòl Raphaël Confiant, Edisyon Orphie, 2022, 855 paj.

Anba Lakay

Anba Lakay

(Pwezi) 1984
Pwezi se youn mistè. Se sa ki rale mounn, fè yo anvi li poèm. Kèlkiswa jan li abiye-a, kèlkiswa lang li pale-a, Pwezi-a al dirèk-dirèk nan kè nou. Gen mounn ki di: Pwezi se bèl mo sèlman, youn lòt pòsyon kwè pwezi se bon santiman. Apa bon santiman ak bèl fraz, pwezi-a genyen youn lòt bagay ki trèzenpòtan:se laverite sa-a, ki rale pwezi-a sou kòd sansib-nou, pou mennen-l pi pre kè nou.

Nan ANBA-LAKA Y, Kaptenn Koukourouj ba nou kèk bon poèm ki sòti nan zantray-li, nan rasin-li, nan fondalnatalli. Poèm li yo marande nan reyalite peyi Dayiti.

Li Konprann Ekri: Yon Ti Jaden Kreyòl

Li Konprann Ekri: Yon Ti Jaden Kreyòl

(liv aprantisay) 1996
PAWÒL POU ELÈV YO

Yon liv se yon gwo tèks ki demare ak yon lide epi ki gen yon bann lòt lide ki vin plòtonnen sou premye a, men yo tout ansanm ap detaye yon sèl manman koze sou sa otè a wè, sa li tande ak tout sa ki touche venn sansib li. Konsa nou kab di yon ekriven se yon kiltivatè ki ap pran swen tout lide li mete sou papye pou 1i kapab fè yon bè1 jaden.
Anvan yon kiltivatè fè jaden li, 1i pran san 1i pou 1i prepare tè a. Li chèche semans, 1i triye yo epi li kòmanse plante. Travay ekriven an bò kote pa li se rasanble lide, triye lide, epi mete yo apa. Lè ekriven an fin chwazi tout lide li yo, li travay yo tankou yon kiltivatè ki ap prepare yon bèljaden flè. Apresa, ekriven an fè liv, pou li pataje fui travay pasyans li ak lektè 1i yo. Ou menm ki pral li travay ekriven ki nan liv sa a, ou se yon jenn lektè ki kab vin yon ekriven demen.
Enpòtans mo yo ak lide yo
Ekriven an kanpe lide li avèk fraz ki chaje ak bèl mo. Mo sa yo se bèl miwa lèzanj, kote nou kab wè lide mo a reprezante a plante drèt devan je nou
Kèlkeswa fòm istwa a – woman, kont, ti istwa kout, istwakont eks … – mo ak ekspresyon ekriven an itilize ladan li an sèvi pou otè a bay aktè li yo lapawòl, epi pou li montre yo zòn kote istwa a ap dewou1e a. Mo yo ak ekspresyon yo sèvi tou pou montre tout kalite sitiyasyon anndan istwa a. Sitiyasyon koupe souf, sitiyasyon difisil blennde ak danje, eksetera …
Kisa lide yo pote?
Avèk lide li, otè a kapab montre divès aspè ki genyen nan yon sitiyasyon, menmsi se menm sitiyasyon an ki devan lektè a. Konsa, chak lektè ki li travay yon ekriven va gen fason pa li pou li konprann li. Men tou, tankou tout lòt ekriven yo, 1i dwe ekri sa li santi, jan 1i pase nan lespri li a. Se 58 ki pral pèmèt li fè lektè li yo kriye, ri osnon reflechi.

istwa pwezi kreyol

Istwa Pwezi Kreyòl Ayiti

(Esè) 2000
WOUT LIMYE KAPTENN KOUKOUROUJ LA
Nan liv Michel-Ange Hyppolite la, gen youn bann limyè ki makonnen kò yo ansanm… pou klere chan istorik pwezi kreyòl la. Epi pou montre nou…ki wout lanng manman nou an franchi nan domèn powetik la jouk li rive jounen jodi a.
Wout sa a, lò n’ap suiv li nan Listwa pwezi kreyòl Ayiti nou rive wè tout kalfou, tout rak bwa, tout chimen dekoupe pwezi natif-natal la deja travèse, soti depi epòk Endyen yo, anvan Christophe Colomb, rive nan ouvèti ane 2000 yo.
Premye peryòd 1iv Michel-Ange Hyppolite la benyen ak limyè; se peryòd kote fenomèn Oralti (literati oral) a te fenk ap mete tibato 1i sou lanmè. Oralti, sètadi, fi] lapawoli ki vlope istwa/kont, anvan sanba plimeyank yo kòmanse tire lèt nan manmèl lekriti.
Oralti (nan tablo kiltirèl nou an), dapre Michel-Ange Hyppolite, t’al plen premye kalbas dlo li nan sous tèt mòn Baworiko nan epòk kasik Kawonabo lò mesye Endyen yo te konn al fè jakopyevèt dèyè bèl endyèn…
Josaphat Large

Load More